روش های نوشتن پرسشنامه رهبری چند عاملی و کاربرد آن
روش های نوشتن پرسشنامه رهبری چند عاملی به این صورت می باشد که در آغاز کار از ۷۸ مدیر اجرایی درخواست شد تا خصوصیات یک رهبر موثر را شرح دهند و عامل اهمیت آنها را بازگو کنند و عقایدشان را در رابطه با نحوه عمل ایده‌آل ترین رهبران جهت وادار کردن اطرافیان به وظایف بالاتر از علاقه فردی خود و تنها برای بهبود موقعیت گروه بازگو کنند. در این ارزیابی پرسش هایی از ادبیات گذشته در رابطه با رهبری فراهم شده بود به سوالات اضافه شد.
بعد از آن با تاکید داشتن و بحث های نظری دردسترس ۱۴۲ پرسش از طریق ۱۱ شخص با تجربه در رابطه با عوامل رهبری تبدیلی و تبادلی گرد آوری شدند. نحوه ویرایش سوالات بدین شکل بود که یک سوال هنگامی حفظ می‌شد که حداقل ۸۰ درصد اشخاص با تجربه در رابطه با آن عقاید یکسان داشته باشد. در آخر ۷۳ پرسش جهت نوشتن پرسشنامه طبق عقاید اشخاص باتجربه گردآوری شد و از طریق ۱۷۶ افسر و نظامی مورد بررسی و ارزیابی واقع شد. موسسه ترسیم دانش قصد دارد با با استفاده از این مقاله دانشجویان را با انجام پرسشنامه و نحوه نوشتن آن آشنا کند.
در آخرین نمونه ۴۵ پرسش جهت نوشتن پرسشنامه گرد آوری شد. این پرسش نامه دو فرم مجزا دارد. در یک فرم آن کارکنان به بررسی مدیر می پردازند و در فرم دیگر هر مدیر رویکرد خود را مورد بررسی قرار می‌دهد. این پرسشنامه دارای پرسش هایی در رابطه با ابعاد رهبری تبدیلی و تبادلی می باشد.
انجام پرسشنامه
ابعاد رهبری تبدیلی برای نوشتن پرسشنامه دارای موارد زیر می باشد:
نفوذ آرمانی: برخوردها و خصوصیاتی که در رهبر موجب می شود به عنوان الگو مورد تقدیر و احترام واقع شود و پیروان رهبر را به عنوان شخصی با توانایی های ایده‌آل و پشت کار فوق العاده بدانند. رهبرانی که برای زیردستان شان احترام قائل هستند و نفوذ شگفت انگیزی در طرفداران خود دارد.
انگیزش الهامی: یک دیدگاه قابل اعتماد و جذاب از آینده نهادها را به وجود می آورد. رهبرانی که دارای چشم اندازی قوی از آینده می باشند و می تواند این امر را به پیروان خود هم انتقال دهند.
تحریک عقلانی: به وجود آوردن خلاقیت با استفاده از نوشتن پرسشنامه در رابطه با طرح مسئله ضرب انجام امور با استفاده از شیوه های به روز می باشد. رهبرانی که طرفداران خود را برای زیر سوال بردن فرضیات به ترغیب کردن می پردازند.
ملاحظات شخصی: اهمیت رهبران به احتیاج هرکدام از طرفداران خود برای دسترسی پیدا کردن به موفقیت یا به وجود آوردن فرصت های تازه برای یادگیری و حمایت کردن از آنها می باشد. رهبرانی که بر اشخاص به عنوان یک شخص و نه یک عضو گروه رفتار می کنند.
ابعاد رهبری تعادلی برای نوشتن پرسشنامه
نوشتن پایان نامه دارای ابعاد متعددی می باشد که می توان به موارد زیر اشاره داشت:
پاداش اقتضائی: رهبر و اطرافیان آن برای آن چیزی که باید صورت گیرد، موقعیت، کیفیت کار مد نظر و همینطور پاداش به توافق می رسند. اینگونه رهبران به مبادله منابع می پردازند.
کنترل فعالیت – انتظار: رهبر وظایف الزامی را برای شناسایی انحراف از استاندارد ها و اشتباهات مشخص می کند و نظارت کامل بر زیر دستان خود دارد. نقشه ها و استاندارد های پر اهمیت این رهبران نظارت بر انحراف اشخاص و تصحیح آنها جهت نوشتن پرسشنامه می باشد.
کنترل منفعل- انتظار: به صورت غیرفعال منتظر خواهد ماند تا انحراف و اشتباهی هنگام انجام وظایف ایجاد شود و بعد از آن به ویرایش و اصلاح انجام پرسشنامه می پردازد.
بی بند و باری: نوعی رهبر محسوب می شود که در آن رهبر تصمیم گیری می کند و مسئولیت طرح انجام پرسشنامه را به فرد دیگری واگذار خواهد کرد. یکی از خصوصیات این گونه رهبرها عدم قبول مسئولیت و تصمیم گیری می باشد.
جهت نوشتن پرسشنامه تبدیلی ۴ پرسش طراحی می شود اما نفوذ آرمانی آن 8 پرسش را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر این نفوذ آرمانی به دو صورت اسنادی و برخوردی از یکدیگر جدا شده و برای هر کدام چهار پرسش طرح می شود.
در رابطه با رهبری تبدیلی برای هر کدام از عامل ها ۴ پرسش جهت نوشتن پرسشنامه طراحی می شود و 9 پرسش آن باقی می‌ماند که به ارزیابی اثربخشی، رضایت شغلی و رویکرد بالا می‌پردازد. در میان این پرسش ها دو پرسش در رابطه با اثربخشی چهار پرسش در رابطه با رضایت شغلی و سه پرسش در رابطه با رویکرد بالا نوشته می شود.
شیوه‌های نمره دهی برای نوشتن پرسشنامه رهبری چند عاملی
شیوه های نمره دهی برای نوشتن پرسشنامه رهبری چند عاملی به شکل زیر درجه بندی می شود:
گزینه‌های: «مکرراً، ولی نه همیشه »۴ امتیاز، گزینه «بیشتر اوقات» ۳ امتیاز، گزینه «برخی اوقات» ۲ امتیاز، گزینه « هر از چندگاه» ۱ امتیاز و گزینه «اصلاً» صفر امتیاز دارد.
نحوه نمره گذاری جهت انجام پرسشنامه در دو بعد رهبری تبادلی و رهبری تبدیلی صورت می گیرد. به شکلی که پرسش هایی در رابطه با رهبری تبدیلی و پرسش های مربوط به رهبری تبادلی با یکدیگر جمع می‌شوند و دو نمره نهایی جهت انجام پرسشنامه کسب می شود.
انجام پرسشنامه چند عاملی برای افراد پاسخگو این امکان را فراهم می کند تا بتوانند تعداد دفعات برخورد نگرش ها و ارزش های مسئول خود را مورد بررسی قرار دهد.
اعتبار و روایی انجام پرسشنامه رهبری چند عاملی
اعتبار و روایی و پایایی انجام پرسشنامه رهبری چند عاملی طبق مطالعات مختلفی از طرف سازندگان آن و همچنین سایر پژوهشگران به اثبات رسیده است. محققان انجام پرسشنامه پایایی را طبق نتیجه ۱۴ مطالعه به شکل مستقل از نمونه کلی ۳۵۷۰ پاسخگو به دست آورده‌اند که میان ۸۱ الی ۹۴ درصد در مشاغل تجاری، نظامی و پزشکی مشغول هستند.
نمونه ای از پرسش ها جهت انجام پرسشنامه چند عاملی رهبری
پاسخ به پرسش ها جهت انجام پرسشنامه چند عاملی باید به صورتی باشد که مشخص کنید هر جمله با چه فراوانی در رابطه با رئیس محل کارتان مطابقت دارد. برای انجام پرسشنامه باید از کلماتی مانند: مکررا، نه اکثرا ، هر از چندگاهی، گاهی اوقات، اصلا پاسخ دهید.
۱. در برابر کوشش های اطرافیان به آنها کمک می کند.
۲. فرضیات خود را مجدد مورد ارزیابی قرار می‌دهد تا از تناسب آنها مطمئن شود.
۳. از دخالت دوری می کند مگر اینکه مشکلات جدی رخ دهد.
۴. تمرکز خود را بیشتر بر بی نظمی اشتباهات و انحرافات می گذارد.
۵. از درگیری در عوامل پر اهمیتی که به وجود می آید دوری می کند.
۶. در رابطه با پر اهمیت ترین ارزش ها و عقاید خود گفت و گو می کند.
۷. هنگامی که به وجودش احتیاج می باشد در دسترس نیست.
۸. در مواقع برطرف کردن مشکلات عقاید متعدد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
۹. به آینده امیدوار می‌باشد و به شکل خوشبینانه از آن تعریف می کند.
۱۰. در اطرافیان به دلیل ارتباط با او احساس افتخار به وجود می آید.
۱۱. با استفاده از کلمات معین می کند که چه فردی مسئول دست پیدا کردن به اهداف خود می باشد.
۱۲. قبل از آنکه دست به اقدامی بزند صبر می کند تا کارها خراب شود.
۱۳. با شور و اشتیاق در رابطه با آن چیزی که باید صورت گیرد گفت و گو می کند.
۱۴. در رابطه با کار آموزش و مربیگری وقت بسیاری را صرف آن می کند.
۱۵. به دلیل منفعت گروه از منفعت خود چشم پوشی می کند.
۱۶. با اطرافیان نه به عنوان یک عضو گروه بلکه به عنوان یک شخص برخورد می کند.
