روش مدل سازی معادلات ساختاری
برای ارزیابی ارتباط میان متغیرها تلاش های فراوانی انجام شده است که یکی از این شیوه ها مدل معادلات ساختاری یا تجزیه چندین متغیر با متغیرهای دیگر می باشد. کلمه مدل معادلات ساختاری به یک سری مدل های عمومی اشاره دارد که می‌توان به تجزیه عاملی تاییدی، مدل ساختاری کلاسیک، تجزیه مسیر، رگرسیون چندگانه، قضیه واریانس و سایر شیوه های دیگر اشاره داشت.
مدل معادلات ساختاری یک عملکرد آماری جامعه برای آزمون فرضیات در رابطه با ارتباط میان متغیرهای دیده شده و سایر متغیرها می باشد. به وسیله عملکرد مدل معادلات ساختاری می توان قابل پذیرش بودن مدل‌های نظری را در جامعه بخصوص با بهره گیری از اطلاعات غیر آزمایشی امتحان کرد.
مدل معادلات ساختاری در پروپوزال ها و پایان نامه ها
یکی از مطلوب ترین و پر اهمیت ترین شیوه های تحلیل در پژوهش های علوم رفتاری، مباحث نهادها کنترل تحلیل چندین متغیر در پروپوزال ها و پایان نامه ها مدل معادلات ساختاری می باشد. به دلیل اینکه این گونه موضوعات دارای چندین متغیر هستند و نمی توان آنها را با روش دو متغیری برطرف کرد. تحلیل چندین متغیر با استفاده از شیوه‌های تجزیه و تحلیل صورت می گیرد. یکی از خصوصیات آنها این می باشدکه به تحلیل همزمان متغیر مستقل و وابسته می پردازد.
معادلات ساختاری
مراحل مختلف مدل معادلات ساختاری
ساختارهای کوواریانس دارای مراحل مختلفی می باشند. به پژوهشگران پیشنهاد می‌شود که حتماً این مراحل را به شکل متوالی انجام دهند. این مراحل شامل موارد زیر می شود:
۱. بیان کردن مدل
۲. تخمین زدن مدل
۳. اصلاح و ویرایش مدل
- شرح مدل
- ارائه و نوشتن گزارشات پژوهشی
در هر کدام از مراحل مختلف مدل معادلات ساختاری پژوهشگر در رابطه با عوامل زیر تصمیماتی را باید بگیرد:
– مدل به چه شکل ساخته شود؟
– چه شاخص ها و چه تعداد شاخص برای متغیرها مورد احتیاج است؟
– به چه صورت باید اشتباهات قابل اندازه گیری را به شکل جداگانه مدیریت کرد؟
– چه اندازه نمونه برای تخمین مدل ها مورد احتیاج می باشد؟
– از چه ماتریسی می‌توان بهره گرفت؟
قدم اول : بیان کردن مدل ها در معادلات ساختاری
مدل معادلات ساختاری با استفاده از بازگو کردن مدلی که قصد تخمین زدن آن را دارید آغاز می شود. در راحت ترین قسمت مدل، کلمه آماری در رابطه با ارتباط بین متغیر ها موجود می باشد. این مدل ها در رابطه با عملکرد های متعدد تجزیه و تحلیل های متعددی به خود می گیرند. به طور نمونه یک مدل در قسمت همبستگی معمولاً ارتباط غیر جهت داری را میان دو متغیر نشان خواهد داد. در صورتی که در رگرسیون چندگانه و تجزیه واریانس، مدل‌ها را با ارتباط جهت دار میان متغیر ها نشان می دهند.
این مرحله جزو یکی از پر اهمیت ترین مرحله در مدل معادلات ساختاری می باشد به دلیل اینکه هیچگونه تجزیه و تحلیلی انجام نمی‌شود مگر آن که پژوهشگر در ابتدا مدل خود آن را بازگو کند. قدم های پر اهمیت در این مرحله شامل موارد زیر می باشد:
۱. یک مدل معادلات ساختاری به صورت فرضی: بازگو کردن یک موضوع در حقیقت ترجمه یک تئوری در رابطه با مدل معادلات ساختاری می باشد. پس بهتر می باشد در ابتدای کار نمودار مسیر را رسم کنید و متغیرهای درون زا و برون زا و ارتباط میان این متغیرها را نشان دهید.
۲. انتخاب یک شاخص مشخص برای متغیرهای مکنون: پس از معین کردن متغیرهای مکنون درون زا و برون زا در این قدم الزامی می باشد تا برای متغیرهای مکنون شاخص های مطلوبی انتخاب شود و آنها اتصال پیدا کنند. بهتر می باشد برای این کار از چندین شاخص در عوض یک شاخص برای اندازه گیری متغیرها بهره گیری کنید به دلیل اینکه این کار طبق شرح مفهومی و عملیاتی انجام می شود.
پس در تحقیق مدل معادلات ساختاری شاخص های مشارکت، شبکه‌ها، قانون ها و ارزش های دینی به عنوان شاخص های دیده شده سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده اند. مدیریت و برنامه ریزی، کنترل منابع، نتیجه‌گیری کارکنان و جامعه، نتیجه‌گیری کلیدی را به عنوان شاخص های دیده شده در نهاد ها در نظر گرفته اند.
بررسی حالت مشخص مدل: پیش از مرحله تخمین زدن و بعد از مرحله بازگو کردن مدل باید حالت مشخص مدل مورد بررسی واقع شود. جهت مشخص کردن یک مدل احتیاج به مطالعه و ایجاد موقعیتی برای کسب کردن یک راهکار بخصوص برای پارامترهای بازگو شده در یک مدل می باشد.
تحلیل داده های کیفی
قدم دوم: تخمین زدن مدل
وقتی که یک مدل مطرح شد و حالت آن مورد بررسی واقع شد گام بعدی کسب کردن تخمین‌های پارامترهای آزاد از طریق جمع آوری اطلاعات مشاهده شده می باشد.
این قدم در تحلیل آماری پایان نامه دارای یک سری عملکردهای تکراری می باشد که هر تکرار یک ماتریس کواریانس ضمنی تهیه می‌شود و با ماتریس کواریانس اطلاعات مشاهده شده به مقایسه می پردازند. پرداختن به مقایسه دو ماتریس به ساخت یک ماتریس باقیمانده منجر خواهد شد و این تکرارها تا جایی تداوم پیدا می‌کند که این ماتریس باقیمانده به حداقل برسد. این مرحله دارای قدم های پر اهمیتی می باشد که دانشجویان باید برای تحلیل آماری پایان نامه خود به آن توجه داشته باشند که شامل موارد زیر می شود:
– گردآوری اطلاعات: در این گام انتخاب اندازه نمونه بسیار اهمیت دارد به دلیل اینکه در شیوه های تخمین جهت تحلیل آماری پایان نامه و معادلات ساختاری تناسب داشتن مدل نسبت به اندازه یک نمونه اهمیت دارد.
– ماتریس واریانس و کوواریانس متغیرهای قابل اندازه گیری: پس از بازگو کردن مدل و گردآوری اطلاعات در تحلیل آماری پایان نامه تخمین مدل با مجموعه‌ای از ارتباط شناخته شده میان متغیرهای قابل اندازه گیری آغاز می شود. این ارتباط در ماتریسی به اسم ماتریس کوواریانس یا ماتریس همبستگی سازماندهی می‌شوند.
– به وجود آوردن انواع ماتریس ها برای برنامه لیزرل و اجرا کردن آن: در تخمین به صورت همزمان به دلیل اینکه تخمین مدل ساختاری جهت تحلیل آماری پایان نامه به شکل همزمان انجام می‌شود امکان دارد یک راهکار برای پارامترهای مدل اندازه گیری و معادلات ساختاری به یکدیگر وابسته باشند. پس بهتر می باشد برای پیشگیری از ابهامات شرح متغیرهای مکنون در آغاز کار مدل اندازه گیری شود و بعد از آن مدل های ساختاری تخمین زده شوند.
قدم سوم: اصلاح و ویرایش مدل
یکی از پر اهمیت ترین عوامل در تحلیل آماری پایان نامه و ساختاری اصلاح و ویرایش مدل می باشد. جهت اصلاح و ویرایش مدل الزامی می باشد تا یک مدل بازگو شده و تخمین زده را با یکدیگر تطبیق دهید. این کار به وسیله آزاد کردن پارامترهایی که از قبل ثابت شده اند انجام می شود. جهت تحلیل آماری پایان نامه و اصلاحات مورد احتیاج باید به این نکته توجه داشته باشید که مشخصات مدل را در ابتدا بررسی کنید و بعد از آن ویژگی های جدید را وارد کنید. ویرایش این مرحله مانند محدودیت ها و اضافه کردن پارامترهای اضافه می باشد.
قدم چهارم شرح مدل
اگر آزمون‌های تناسب در تحلیل پایان نامه آماری نشان دهند که مدل به شکل کافی با اطلاعات مناسب می باشد در این هنگام دانشجویان باید بر روی عوامل معین شده مدل متناسب شده تمرکز کنند. در این گام معناداری پارامترها و همینطور نمایش آنها احتیاج به تخمین های استاندارد دارد. به همین خاطر در این گام تخمین های غیر استاندارد را که به مقیاس خود بستگی دارند به تخمین‌های استاندارد شده که به مقیاس خود وابسته نمی باشند تبدیل خواهیم کرد و این امر تا حدودی در پارامترهای مدل موثر می باشد.
ارائه و نوشتن گزارشات پژوهشی
در این گام تحلیل آماری پایان نامه به صورت نمودار طراحی می شود. جدول و نمودار مسیر یک نمایش گرافیکی از معادلات ساختاری را نشان می دهد. سه عوامل اصلی در جدول تحلیل آماری پایان نامه موجود می باشد شامل: مستطیل، بیضی و پیکان ها می باشد.
قدم های نهایی در هر پژوهش تحلیل آماری پایان نامه تهیه گزارش نتایج پژوهش به شیوه ای می باشد که پژوهشگران دیگر بتواند از تجزیه و تحلیل های پژوهش بهره گیری کنند.
