آموزش انتخاب موضوع پایان نامه

 انتخاب موضوع پایان نامه تعیین کننده زمینه تحقیق و پژوهش در رابطه با رشته و گرایش دانشجو محسوب می شود. دانشجویان باید جهت انتخاب موضوع پایان نامه چند ماه پیش از آغاز زمان انجام به پایان نامه اقدام کند و در رابطه با آن به پژوهش و بررسی بپردازد.

این امر باعث می شود که پایان نامه به موقع و هرچه زودتر با ایده آل ترین کیفیت بر اساس برنامه‌ریزی دقیق و بدون وجود اضطراب صورت گیرد. وظیفه اصلی دانشجو برای نوشتن پایان نامه از چند قسمت تشکیل شده است. انتخاب موضوع پایان نامه و ارائه آن به استاد راهنما و همچنین گروه مد نظر نخستین قدم می باشد که دانشجویان باید جهت انتخاب موضوع پایان نامه در رشته های متعدد انجام دهند.

چگونگی انتخاب موضوع پایان نامه

 انتخاب موضوع پایان نامه یکی از عوامل پر اهمیت برای مقطع کارشناسی ارشد و دکترا برای دانشجویان به حساب می آید.  پایان نامه ارشد دارای دو هدف می باشد که شامل موارد زیر می شود:

۱.  شناخت مهارت پژوهش دانشجو

۲.  شناخت مهارت های دانشجو برای انتشار نتایج پژوهش یا چاپ مقاله

 برای انتخاب موضوع پایان نامه دانشجویان باید این نکته توجه داشته باشند که انتخاب موضوع پایان نامه وظیفه استاد راهنما می باشد.  البته دانشجویان می تواند موضوع مورد علاقه خود را به اطلاع استاد راهنما برساند تا استاد راهنما بر اساس علاقه و تجربه کاری ایده‌آل‌ترین موضوع را مورد انتخاب قرار دهد. در مرحله بعد دانشجو با مطالعاتی که انجام می‌دهد با موضوع بیشتر آشنا می شود و می تواند موضوعی را در مورد انتخاب قرار دهد.

 یک پرسش ایده‌آل برای آغاز پایان نامه یا پژوهش نخستین قدم برای نگارش پژوهش محسوب می‌شود.  پرسش پژوهش یک پرسش علمی است که باید دو خصوصیات زیر را داشته باشد:

۱. هنوز پاسخ آن داده نشده باشد که دارای دو حالت می باشد: حالت اول: این پرسش قبلاً مطرح نشده است.

حالت دوم: این پرسش به شیوه دیگری جواب داده شده که پاسخ آن چالش برانگیز می باشد.

۲. پرسش ها پیش از این پرسش جواب داده شود. هر پرسش علمی برای جواب دادن احتیاج به پیش فرض هایی دارد که باید در پژوهش های قبلی به آن جواب داده شود در غیر این صورت این پژوهش پایه علمی ندارد.  به عبارت دیگر پرسش های علمی مثل حلقه های زنجیر می ماند که پژوهشگر هنگامی می تواند حلقه زنجیره آخری را جواب دهد که حلقه‌های قبلی پژوهش‌های پیشین را بتواند به آن پاسخ دهد.

خصوصیات انتخاب موضوع پایان نامه ایده آل

 انتخاب موضوع پایان نامه ایده‌آل برای پژوهش دارای خصوصیاتی باشد که می توان به موارد زیر اشاره داشت:

–  موضوع انتخابی بتوانند محتوای تحقیق را به خوبی شرح دهد.

–  برای انتخاب موضوع پایان نامه از عبارت های اختصاری جلوگیری شود.

–  به شکل سوالی نباشد.

–   به جامعه آماری اشاره داشته باشد.

–  ابتکار بخصوص در پژوهش ایجاد کند.

–  انتخاب موضوع پایان نامه باید  به شکلی باشد که برای خوانندگان جذابیت داشته باشد به این معنا که به صورتی مورد انتخاب قرار گیرد که نظر خوانندگان را هنگام مطالعه فهرست عنوان ها و عناوین پایان نامه به خود جلب کند.

– عنوان را به صورتی انتخاب کنید که به مسائل امروزی نظارت داشته باشد. در پایان نامه ها به علت ارزش مسئله محوری بهتر می باشد که عنوان ناظر به مسائل در یک نهاد، کسب و کار یا جامعه مورد انتخاب قرار گیرد.

–  انتخاب موضوع رساله و دکترا باید به دور از عوامل احساسی انتخاب شود به کارگیری دقیق در عنوان پژوهش الزامی می باشد.

 – دریافت جواب مسئله در قسمت عنوان کار صحیحی نمی باشد عنوان را باید نسبت به جواب آن بی طرف شرح داد.

– عنوان باید واضح و روشن باشد. در موقعیت های برابر عنوان خلاصه و مختصر بهتر می باشد و سعی کنید در هر موقعیتی از عنوان های تکراری دوری کنید.

اشتباهات رایج در انتخاب موضوع رساله دکترا

 اشتباهات رایجی در انتخاب موضوع رساله دکترا رخ می دهد که می توان به موارد زیر اشاره دارد:

۱. کار برد نداشتن موضوع پایان نامه

 متاسفانه اکثر پژوهش‌هایی که در دانشگاه‌ها و موسسه‌های علمی صورت می‌گیرد کاربرد معینی ندارد و فقط زمان پر اهمیت محققان هدر می‌رود. شناخت احتیاج های جامعه و طراحی پروژه های پژوهشی طبق این احیتاج ها یک امر الزامی می باشد. موسسه ترسیم دانش قصد دارند تا موضوعات کاربردی و پر اهمیت را برای دانشجویان پیشنهاد کند تا بتواند ایده آل ترین انتخاب موضوع رساله دکترا داشته باشد.

۲.  جامع بودن انتخاب موضوع رساله دکتری

 اشخاصی که در رابطه با تحقیق تجربه کمی دارند موضوعی را مورد انتخاب قرار می دهند که بسیار وسیع و گسترده می باشد. انتخاب موضوع رساله دکترا باید به شکلی طراحی شود که پژوهش بتواند باتوجه فرصتی که دارد جواب آن را راحتر پیدا کند. پس بهتر می باشد موضوع راحت تر و محدودتری را برای پژوهش خود انتخاب کنید.

۳.  تکراری بودن انتخاب موضوع رساله دکترا

 تکرار انتخاب موضوع رساله دکترا یک امر تکراری در جامعه علمی به حساب می‌آید که دانشجویان ضرورت دارند از آن خودداری کنند.

۴.  سطح نامطلوب موضوع پایان نامه

 انتخاب موضوع رساله دکترا در سطح پایین در مقطع های تکمیلی و همینطور انتخاب موضوعات دشوار و سنگین در مقطع های پایین باعث کم شدن کیفیت پژوهش می شود.

مراحل انتخاب موضوع رساله دکتری

 راه حل های علمی و مراحل انتخاب موضوع رساله دکترا متعددی موجود می باشد که می توان آن ها را به شکل زیر طبقه بندی کرد:

 قدم اول:  نکات پر اهمیت پیش از انتخاب موضوع رساله دکترا

۱.  بهره گیری از مقالات علمی

 ایده آل ترین شیوه برای انتخاب موضوع رساله دکترا مطالعه مقاله های مرتبط با موضوع دانشجو و همچنین بخش پیشنهادات پایان نامه های ارائه شده در رابطه با حوزه کاری شما می باشد.  در بخش پیشنهادات هر کدام از پایان نامه ها نویسنده موضوع هایی را برای دانشجویان توصیه می‌کند تا سایر پژوهشگران علاقه‌مند در آن حوزه فعالیت کند.

۲.  جستجو و بررسی بعضی از پایگاه ها و همچنین اینترنت در زمینه‌های مورد علاقه برای مطلع شدن از ایده آل ترین موضوع‌های پایان نامه

۳.  مشورت با استاد راهنما و مشاوران

 جهت انتخاب موضوع رساله دکترا در زمینه کاری و تحقیق باید حتماً از استاد راهنما استفاده شود.  به دلیل اینکه استادان راهنما با توجه به تجربیات خود در یک یا چند زمینه می توانند موضوعات ایده آلی را برای پژوهش دانشجویان معرفی کند.

قدم دوم:

۱.  حوزه و زمینه تحصیلی

 دانش علمی و مقدار آشنایی دانشجو با موضوع انتخابی جهت پایان نامه باید دارای تناسب باشد.  موضوعی را مورد انتخاب قرار دهید که با آن آشنایی کامل و مطلوب داشته باشید.  به دلیل اینکه این کار جهت انجام تحقیق های پایان نامه حائز اهمیت می باشد.  اکثر دانشجویان موضوعاتی را مورد انتخاب قرار می دهند که به یکی از سرفصل های درسی آنها نزدیک باشد.  پس دانشجویان باید دقت کافی داشته باشند و اطمینان داشته باشند که مهارت لازم را برای نگارش پایان نامه دارند.

۲.  علاقه داشتن به موضوع پایان نامه

پر اهمیت ترین مسئله ای که به دانشجو جهت انتخاب پایان نامه کمک می کند خود دانشجو می باشد.  مقدار علاقه مند بودن دانشجو به حوزه کاری کمک فراوانی به او و همچنین استاد راهنما جهت انتخاب موضوع می کند. علاقه موجب می شود تا انگیزه و تلاش دانش و افزایش پیدا کند حتی برخی اوقات موجب کشف مسائل بزرگ تر خواهد شد.